ورق گالوانیزه یک انتخاب برتر

در خلال این سالها دانشمندان موفق به ابداع فرآیند گالوانیزاسون شدند. این فرآیند مشتمل بود بر غوطه ور کردن یک قطعه فلزی علی الخصوص ورق آهنی در مذاب فلز روی Zn برای پوشش دهی و جلوگیری از زنگ زدن. به این روش گالوانیزاسیون از طریق فرآیند غوطه وری گفته می شود. برای مطالعه جزئیات فرآیند گالوانیزاسیون، دانشنامه ورق گالوانیزه را مشاهده فرمایید.

ورق گالوانیزه چیست؟

در فرآیند غوطه وری یا گالوانیزاسیون گرم، ورق آهن را در دمایی بالاتر از محیط به فلز روی آغشته می نمایند. در این فرآیند هم دمای ورق آهن و هم دمای فلز روی افزایش یافته است. بالا رفتن دما و انجام عملیات بر روی فلزات همواره با ایجاد تغییراتی در خواص فیزیکی و مکانیکی فلز همراه است. مهمترین تغییری که در این روش مشاهده می شود تغییر خواص فیزیکی می باشد. ورق گالوانیزه گرم ظاهری بسیار درخشان دارد. اما خواص مکانیکی فلز نیز همراه با تغییراتی می باشد. از آنجایی که سطح فلز در دمای بالایی فلز روی را دریافت می کند نوعی پیوند بین فلز روی و کریستالهای آهن شکل می گیرد. در این حالت عمق گالوانیزاسیون افزایش می یابد. نتیجه چنین فرآیندی این است که ورق گالوانیزه گرم حتی در صورت خراش برداشتن هم دچار زنگ زدگی نخواهد شد به خاطر بهبود خواص مکانیکی سطح ورق.

فرآیند که با آن ورق سیاه را گالوانیزه می نمایند الکترولیز است. این فرآیند در دمای محیط انجام می گردد. در این حالت تغییراتی در خواص فیزیکی و مکانیکی ورق مشاهده نمی گردد. همچنین عمق گالوانیزاسیون به اندازه ای نیست که از زنگ زدن ورق گالوانیزه در صورت خراشیدگی جلوگیری نماید. ظاهر ورق گالوانیزه سرد نیز نسبت به ظاهر ورق گالوانیزه گرم ضعیف تر می باشد. همین موضوع در قیمت ورق گالوانیزه تاثیر به سزائی دارد. قیمت ورق گالوانیزه گرم از قیمت ورق گالوانیزه سرد بیشتر است. همچنین مرغوبیت ورق گالوانیزه نیز در قیمت ورق گالوانیزه تاثیر گذار است.

اگر گفته شود ورق گالوانیزه بهترین انتخاب برای ساخت اغلب تجهیزات فلزی به حساب می آید، اغراق زیادی صورت نگرفته است. نمونه ی کاربرد ورق گالوانیزه صنایع خودرو سازی است حال تصور کنید صنایعی که به خودی خود به صورت انبوه شکل می گیرد و بخش اعظمی از تولیدات را به خود اختصاص می دهد از ورق گالوانیزه استفاده می کند. چنین قیاسی نشان دهنده ی حجم بالای استفاده از ورق گالوانیزه در تولیدات روزمره می باشد.

به طور کل می توان مزیت های ورق گالوانیزه را به شرح ذیل بیان نمود:

استحکام بالا
قابلیت انعطاف بسیار عالی
مقاوم در برابر خوردگی
ظاهر زیبا
صرفه اقتصادی

موارد بالا باعث می گردد قیمت ورق گالوانیزه همواره توجیه اقتصادی داشته باشد. در مواردی که محدودیت هایی از لحاظ هزینه وجود دارد می توان از ورق گالوانیزه دست دوم نیز استفاده نمود.

ورق گالوانیزه یک سر و گردن بالاتر از دیگر ورقهای فولادی

آلیاژ روی

زمانی که فلز روی به عنوان پوشش بر روی ورق گالوانیزه اعمال می گردد علاوه بر اینکه از زنگ زدگی و ایجاد خوردگی در ورق آهن جلوگیری می نماید، حکم آلیاژ و یا یک افزودنی به فولاد را پیدا می نماید. وجود آلیاژ ها به طور کلی باعث بهبود خواص مکانیکی در فولاد های می شود. در اینجا روی تاثیر در خواصی همچون استحکام فشاری و استحکام کششی فولاد خواهد داشت. بنابر این می توان گفت روی به عنوان یک آلیاژ باعث بهبود خواص مکانیکی ورق گالوانیزه می گردد و در نتیجه ورق گالوانیزه از ورق گالوانیزه نشده قوی تر می باشد.

الکترولیز روی

هنگامی که ورق آهن از طریق الکترولیز گالوانیزه می گردد این بهبود خواص مکانیکی حتی بیشتر هم می شود. تغییراتی در فازهای سطحی ورق باعث می گردد استحکام کششی ورق به مراتب بالاتر رفته و از این رو ورق گالوانیزه سرد نیز بسیار مقاوم در برابر کشش می باشد. ورق گالوانیزه با ضخامت بسیار پایین برای اکثر مواردی که ورق فولادی به کار می رود کارآیی دارد حال آنکه ورق فولادی را می بایست ضخیم در نظر گرفت و این یعنی ورق گالوانیزه ضخامت پایین از خواص ورق فولادی با ضخامت بالا بهره‌مند است و این موضوع استفاده از ورق گالوانیزه را بسیار با صرفه می کند حتی اگر قیمت ورق گالوانیزه به نسبت بالا باشد باز با توجه به ضخامت کم و در نتیجه پایین بودن وزن ورق گالوانیزه، هزینه های یک کاربرد آن را بسیار پایین می آورد.

دوام بالاتر

در مصارف سنتی ورق های فولادی موضوعی که بسیار مورد توجه قرار می گیرد با دوام بودن ورق فولادی است. در خصوص دوام ورق گالوانیزه همین بس که استفاده از ورق گالوانیزه در شرایط بسیار خورنده و در معرض سایش بالا بسیار مرسوم است این بدان معناست که دوام ورق گالوانیزه در مقایسه با ورق سیاه واقعا قابل مقایسه نیست.چ

ورق گالوانیزه سلطان ورق های فولادی

بنابر آنچه گفته شد تفاوت بسیار محسوسی بین ورق سیاه معمولی یا همان ورق نورد گرم و ورق گالوانیزه مشاهده می گردد. ورق گالوانیزه با این همه محاسن بخش اعظمی از استفاده صنعتی را از آن خود نموده است. علاوه بر صنعت خودروسازی که بخش اعظمی از مصارف آن ورق گالوانیزه است استفاده از ورق گالوانیزه در ساختمان سازی نیز به صورت روزافزونی گسترش یافته است. از سقف خانه ها گرفته، ساندویچ پنل ها، سیستم تهویه مطبوع، وسایل و تجهیزات خانگی و حتی مبلمان همگی نشانه هایی از به کارگیری ورق گالوانیزه مشاهده می گردد. از این رو ورق گالوانیزه را سلطان ورق های فولادی می نامند.

تولیدکنندگان ورق گالوانیزه

تولیدکنندگان بسیار در ایران به تولید ورق گالوانیزه می پردازند. از جمله :

ورق گالوانیزه فولاد مبارکه

برترین تولید کننده ورق های فولادی در ایران شرکت فولاد مبارکه اصفهان می باشد. این کارخانه در ۶۵ کیلو متری جنوب غرب اصفهان در سال ۱۳۷۲ به بهره‌برداری رسید. فولاد مبارکه جز کارخانه هایی است که در تولید ورق گالوانیزه پیشینه ی عظیمی دارد.

ورق گالوانیزه هفت الماس

این شرکت با هدف تولید انواع ورق گالوانیزه، ورق رنگی، ورق روغنی و ورق استیل در سال ۱۳۷۲ احداث گردید. ورق گالوانیزه هفت الماس دارای ضخامت ۰.۳ الی ۲ میلی‌متر و عرض ۱۰۰۰ و ۱۲۵۰ میلی‌متر می باشد.

ورق گالوانیزه تاراز شهرکرد

این کارخانه در شهرک صنعتی شهرکرد چهارمحال بختیاری در سال ۱۳۸۷ با هدف تولید ورق گالوانیزه گرم با ظرفیت اسمی ۲۶۰۰۰۰ تن در سال احداث گردید.

ورق گالوانیزه کاشان

شرکت فولاد گالوانیزه کاشان در سال ۱۳۷۴ در شهرستان کاشان احداث گردید. ورق گالوانیزه کاشان دارای ضخامت ۰.۲۵ الی ۱.۲۵ میلی‌متر و عرض ۶۰۰ الی ۱۲۵۰ میلی‌متر می باشد.

ورق گالوانیزه خودرو شهرکرد

ورق گالوانیزه خودرو در استان چهارمحال بختیاری منطقه سفید دست از توابع شهرستان بروجن احداث شده است. ورق گالوانیزه شهرکرد دارای ضخامت ۰.۴ الی ۲ میلی‌متر، عرض ۸۰۰ الی ۱۸۸۰۰ میلی‌متر و لایه پوشش داده شده آن حاوی ۹۹.۸ درصد روی و ۰.۲ درصد آلومینیوم می باشد.

انواع روش های برشکاری ورق گالوانیزه

ورق گالوانیزه، ورقی فولادی ست که لایه از فلز زینک (روی) به منظور محافظت از فلز در برابر خوردگی روی آن قرار گرفته است. ورق گالوانیزه به صورت رول یا برش خورده در بازار وجود دارد. بسیاری از صنایع به دلیل کیفیت بیشتر سطح ورق های برش خورده تمایل دارند که از این نوع ورق استفاده کنند. ورق برش خورده برای کاربردهای بعدی لازم است که مجددا وارد دستگاه برش شود. روش های متعددی برای برش ورق گالوانیزه وجود دارد که به برخی از آنها در این مقاله اشاره شده است. در پایان در مورد قیمت ورق برش خورده گالوانیزه و نحوه خرید آن توضیحاتی ارائه گردیده است.
نگاه کلی به ورق گالوانیزه

ورق گالوانیزه، ورق فولادی ست که لایه ای از فلز روی(زینک) بر روی آن به عنوان محافظ قرار گرفته است. پوشش روی مانع از زنگ زدگی فلز حتی در زمان شکست ورق می شود و در اصطلاح باعث افزایش کوتینک ورق می شود. به فرایندی که در آن فولاد سیاه گالوانیزه می شود، گالوانیزاسیون گفته می شود. این فرایند به دو روش می تواند انجام شود. گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد.

انواع روش های گالوانیزاسیون

گالوانیزاسیون گرم:

این روش قدیمی تر و رایج تر است و در آن فلز پایه در حمامی از روی مذاب با دمای ۴۶۰ درجه سانتیگراد غوطه ور می شود. در این حالت بین فولاد و روی واکنش شیمیایی اتفاق می افتد و این واکنش منجر به ایجاد لایه ای روی فلز پایه می شود که در مقابل زنگ زدگی و خوردگی مقاوم است. در این روش لایه گالوانیزه ضخامتی حدود ۱۰۰ تا ۱۳۰ میکرون دارد. سطح دارای ناصافی ست و رنگ آن طوسی کدر و مات است. از مزایای روش گالوانیزاسیون گرم می توان به مقاوم بودن در برابر سایش، هزینه پایین، عمرطولانی و سادگی و راحتی اشاره کرد.

گالوانیزاسیون سرد (الکتروگالوانیزاسیون):

در این روش نمک روی با آب یا محلول اسیدی بر روی فلز پایه اسپری می شود. ضخامت لایه ی ایجاد شده در روش سرد حدود ۲۵ میکرون است و ظاهری یکنواخت و براق دارد. از روش گالوانیزاسیون سرد برای ساخت مفتول گالوانیزه، قطعه سازی، پیچ و مهره، ساخت خودرو و وسایل با مصارف بهداشتی استفاده می شود.

مزیت های ورق گالوانیزه

برخی از مزایای ورق گالوانیزه به شرح زیر است:

جلوگیری از خوردگی
طول عمر بالا حدود ۲۰ تا ۳۰ سال
مقاوم در برابر سایش
استفاده راحت بدون نیاز به آماده‌سازی سطح

معایب ورق گالوانیزه

از جمله معایب ورق های گالونیزه سخت بودن عملیات جوشکاری و برشکاری گرم روی این ورق است. در اثر حرارت بالا فلز زینک که روی این ورق قرار دارد می سوزد و دودی سفید رنگ ایجاد میکند این دود سمی ست و می تواند در طولانی مدت مشکالت تنفسی ایجاد کند به همین دلیل به شدت توصیه می شود موقع انجام برش کاری و جوشکاری روی ورق های گالوانیزه از ماسک های استاندارد استفاده شود. همچنین مدت زمان عملیات جوشکاری برای هر نفر با وجود وسایل ایمنی استاندارد نباید از ۴ ساعت بیشتر شود.

کاربرد ورق گالوانیزه

از ورق گالوانیزه در ساخت پانل ها و تابلوهای برق، لوازم و تجهیزات منزل و آشپزخانه، مخازن، مجراهای هوا و دودکش، ناودان و لوله و بدنه و سقف سوله‌ها و سالن ها استفاده می شود.

انواع ورق گالوانیزه

به طور کلی ورق گالوانیزه به دو صورت به بازار عرضه می شود. به صورت رول شده و فابریک

ورق گالوانیزه رول شده

در این حالت ورق گالوانیزه تنها در عرض برش می خورد و در طول بریده نمی شود به کمک دستگاه رول کن به شکل رول در می آید و به بازار عرضه می‌شود.

ورق گالوانیزه فابریک

ورق گالوانیزه فابریک در کارخانه با ابعاد و طول و عرض مشخص ساخته شده و به همان صورت به بازار عرضه می شود و به دست مشتری می رسد. ورق گالوانیزه فابریک سطحی صاف و بدون موج دارد و به همین دلیل در مصارف صنعتی بسیار پرکاربرد است.

انواع روش های برشکاری ورق گالوانیزه

برشکاری عبارت است از جدا کردن قطعات از هم و یا تقسیم کردن یک قطعه یا یک ورق به قطعات کوچکتر. برش ورق های فلزی به دو روش سرد و گرم می تواند انجام شود. در برش سرد عملیات برش در دمای محیط و به وسیله اعمال نیروی مکانیکی انجام می شود. از مزایای این روش می توان می توان عدم تغییر در ساختار فلز و همچنین عدم تولید گازهای سمی اشاره کرد. از انواع روش های برش سرد ورق گالوانیزه می توان از انواع گیوتین، انواع قیچی، نوار بری و کاتر نام برد.

گیوتین

از روش های مرسوم در برش ورق گالوانیزه گیوتین است. گیوتین ها از دو تیغه تشکیل شده اند که یکی ثابت و دیگری متحرک است. تیغه ی متحرک نسبت به تیغه ثابت دارای زاویه ای بین ۱ تا ۶ درجه است. پایین آمدن تیغه ی متحرک و اعمال فشار بر ورق باعث برش آن می شود. گیوتین انواع مختلفی دارد که از آن جمله می توان به گیوتین دستی، پدالی، الکترومکانیکی و هیدرولیکی اشاره کرد. استفاده از گیوتین روشی متداول و مقرون به صرفه برای برش ورق گالوانیزه است.

گیوتین دستی

این وسیله با نیروی دست کار می کند و با فشاری که به اهرم آن وارد می شود می تواند ورق های گالوانیزه تا ضخامت ۱.۵ میلیمتر را برش بدهد. راحتی کار و عدم نیاز به برق از مزیت های دستگاه گیوتین دستی ست.

گیوتین پدالی

عملکرد گیوتین پدالی مانند گیوتین دستی ست با این تفاوت که به جای استفاده از نیروی دست از نیروی پا برای اعمال فشار و برش ورق گالوانیزه استفاده می شود.

گیوتین الکترومکانیکی

این نوع گیوتین با نیروی برق کار میکند و نیروی محرکه لازم آن توسط یک موتور الکتریکی تامین می شود. به کمک آن می توان ورق های گالوانیزه با ضخامت ۱.۵ تا ۶ میلیمتر را برش داد. این دستگاه با عرض ۱.۵ تا ۳ متر در بازار موجود است.

گیوتین هیدرولیکی

پرقدرت ترین نوع گیوتین که توانایی برش ورق هایی با ضخامت ۵ تا ۶۰ میلیمتر ار دارد. گیتوین هیدرولیکی از عرض ۲ تا ۸ متر تولید می شود.

قیچی دستی

ساده‌ترین وسیله برای برش ورق گالوانیزه در حجم کم و ابعاد کوچک است. از این وسیله برای برش ورق های نازک مانند لوله بخاری های گالوانیزه می توان استفاده کرد. قیچی دستی می تواند به صورت اهرمی و برق وجود داشته باشد. نوع برقی پر قدرت تر و کار با آن ساده‌تر است.

نواربری (اسلیتر)

نوار بری فرایندی است که در آن کویل سنگین ورق به کویل نازکتر با عرض و وزن کمتر تبدیل می شود. این عملیات نوار بری یا رشته بری نامیده می شود و در انگلیسی به آن Roll Slitting گفته می شود. از نوار بری برای برش انواع مختلف ورق استفاده می شود. مانند ورق گالوانیزه، ورق روغنی، ورق های سیاه و …. این دستگاه توانایی برش ورق گالوانیزه با ضخامت ۱۲ تا ۴۰ میلیمتر را دارد.

برش به کمک لیزر

از روش های مختلفی برای برش ورق گالوانیزه می توان استفاده کرد.

برش لیزر گالوانیزه

از روش هایی که مزایای بسیار دارد می توان برش لیزر را نام برد که در سالهای اخیر بسیار محبوب شده است. برش ورق گالوانیزه به کمک دستگاه برش لیزر فایبر انجام میگیرد. دستگاه لیزر توانایی برش انواع ورق از جمله ورق گالوانیزه را داراست و میتواند ورق هایی تا ضخامت ۸ میلیمتر را برش بدهد.

مزایای برش لیزر

این روش مزایای زیادی دارد که از آن جمله می توان از موارد زیر نام برد:

خلاقیت در طراحی
انعطاف پذیری و قابلیت ایجاد طرح های پیچیده
دقت بسیار زیاد
سرعت بالا
هزینه کم
دقت زیاد در برش های تکراری
بالا بودن کیفیت لبه برش
داشتن حداقل ضایعات و دور ریز
عدم ایجاد تغییر ساختاری در فلز
تولید به روش سری کاری

نکات مهم در برش لیزر ورق گالوانیزه

زاویه کونیک: تغییر قطر سواخ در ضخامت برش

تولید پلیسه: به ضایعات حاصل از برشکاری گفته می شود که محل برش اتصال دارند. هرچه میزان پلیسه کمتر باشد محصول نهایی کیفیت بلاتری دارد و نیازی به ماشین کاری بعد از برش ندارد. کرف (Kerf): کرف کم‌ترین شعاع قابل برش را مشخص میکند که باید در طراحی به آن دقت کرد. کرف به ضخامت ورق نیز وابسته است. گوشه های با زاویه تیز باید شعاعی حداقل معادل با کرف داشته باشد. هر چه دستگاه برش کرف کمتری داشته باشد قابلیت برش کانتورهای پیچیده‌تر و دنده های ریز با ضخامت بیشتری را داراست.

سرعت برش: سرعت برش به توان اشعه لیزر و قابلیت های دستگاه بستگی دارد. هر چه توان دستگاه بالاتر باشد امکان برش با سرعت بیشتر نیز فراهم است.

صافی سطح: از پارامترهای مهم در برش، صافی سطح و عدم اکسید شدن است که با تنظیم صحیح پارامترهای دستگاه مانند نوع گاز، فشار گاز، سرعت برش و تنظیم توان اشعه لیزر ایجاد می شود.
عملیات برش لیزر گالوانیزه

برای به دست اوردن قطعات گالونیزه به کمک برش لیزر از دو روش می توان استفاده کرد. در روش اول ابتدا ورق فولادی خام با اشعه لیزر برش داده شده و سپس عملیات گالوانیزاسیون روی آن انجام می شود و قطعه گالوانیزه به دست می آید.

در روش دوم ورق گالوانیزه ی تولید شده در کارخانه به طور مستقیم برش داده می شود. هر دو روش قابل انجام است اما با توجه به اینکه ورق های گالوانیزه ی تولید شده در کارخانه دارای کیفیت بالاتری هستند، بعد از برش لیزر نیز محصول کیفیت بالاتری خواهد داشت.

برش cnc پلاسما

در این روش از جت یون های گاز که از یک اوریفیس بسیار نازک با سرعت زیاد پرتاب می شود برای برش کمک گرفته می شود. برخورد این یون ها به سطح کار گرمای بسیار زیادی ایجاد می کند که باعث ذوب شدن محل برخورد می شوند. به دلیل سرعت زیاد این یون ها مواد مذاب از سطح کار جدا می شوند و صفحه برش می خورد. از این روش برای برش هر نوع فلز رسانا مانند فولاد نرم، آلومینیوم، استنلس استیل و گالوانیزه می توان استفاده کرد. از معایب این روش می توان به گران و پرهزینه بودن و همچنین نیاز به برق مصرفی بالا اشاره کرد. برش پلاسما برای فولاد ایده آل نیست. این روش ابتدا در صنعت برای برش زیر آب استفاده شد تا گرمای ایجاد شده و همچنین گازهای واکنشی در زیر آب آزاد شوند و خطرات آن به حداقل برسد.

دلایل برش ورق گالوانیزه

ورق گالوانیزه کاربردهای بسیاری در صنعت و ساختمان سازی دارد اما استفاده از ورق با همان ابعادی که در کارخانه تولید می شود غیر ممکن است. به منظور استفاده از ورق های موجود در بازار حتما می بایست آنها را در ابعاد مورد نیاز برش داد. بنابراین برش کاری ورق جزئی جدایی ناپذیر از فرایند ورق کاری و استفاده از ورق گالوانیزه در صنعت است.

ورق گالوانیزه برش خورده به صورت مسطح در اصطلاح شیت نامیده می شود. برای استفاده از این ورق کافی ست آن را در دستگاه برش قرار دهیم. استفاده از این نوع ورق ساده است و مشکلات مربوط به کویل را ندارد. البته با مشکلاتی نیز همراه است مانند احتیاج به محل زیاد برای انبار کردن.

برای برش شیت ها به ابعاد کوچکتر می توان از روش های مختلف که در این مقاله به آنها اشاره شد استفاده کرد. هزینه هر کدام از این روش ها متغیر و بسته به تکنولوژی به کار گرفته شده دارد.

قیمت ورق گالوانیزه برش خورده

ورق های گاوانیزه به صورت کویل در بازار وجود داردند اما ورق گالوانیزه به صورت برش خورده نیز از جمله محصولاتی ست که توسط تولید کنندگان به بازار عرضه می شود. در این حالت ورق در ابعاد مختلف در کارخانه برش خورده و آماده ارسال می شوند.

کار برای با ورق مسطح برای بسیاری از کارگاه راحتر است. ورق برش خورده در ابعاد و ضخامت های مختلف تولید و به بازار عرضه می شود. کارخانه های مختلفی نیز اقدام فروش ورق برش خورده گالوانیزه می کنند که قیمت آنها با یکدیگر متفاوت است. ورق های برش خورده بر خلاف ورق گالوانیزه کویل که بر حسب کیلوگرم فروخته می شوند به صورت ورق به فروش می رسند.